Edukację matematyczną dzieci trzeba widzieć szeroko. Musi ona być połączona z intensywnym rozwojem myślenia i hartowaniem ich odporności emocjonalnej.
Umiejętności potrzebne w matematyce należy kształtować zanim dziecko pójdzie do szkoły. Z matematyką, tak samo jak z mową, dzieci mają do czynienia od najmłodszych lat swojego życia. Mimo, że na początku niewiele z tego rozumieją, to liczby, godziny, miary, rytmy stale je otaczają.
Rodzice mogą pomóc dziecku zrozumieć treści związane z matematyką. Zasada, którą powinni pamiętać brzmi: najważniejsze jest osobiste doświadczenie dziecka. Aktywność, której maluch oddaje się najchętniej to zabawa – w ten sposób także poznaje świat. Jeżeli dorosły chce, aby dziecko coś opanowało, musi organizować mu sytuacje, w których zgromadzi ono określone doświadczenia, i umiejętnie kierować ich uwewnętrznianiem. Dziecko gromadzi je w trakcie:
W trakcie tego typu działań dziecko ma dużo mówić. Nazywając sens wykonywanych czynności dostrzega to, co dla niego ważne. Dziecięce wypowiedzi są cenną wskazówką dla dorosłego: na ich podstawie może stwierdzić, czy dziecko rozumuje we właściwym kierunku, czy uczy się tego, co trzeba. Dlatego dorośli muszą umieć rozmawiać z dzieckiem, prowokować je do zadawania pytań, do porządkowania obiektów, do łączenia przyczyny ze skutkiem, do tworzenia uogólnień i formułowania wniosków, itp.
Dzieci bardzo chętnie przeliczają, klasyfikują i porównują przedmioty, jeśli odbywa się to w trakcie zabawy. Jest to dla nich dodatkowa atrakcja i wyzwanie, któremu chcą sprostać samodzielnie.
Pamiętajmy jednak, że edukacja matematyczna dzieci przedszkolnych nie powinna ograniczać się do liczenia, rozpoznawania kształtu liczb oraz dodawania i odejmowania w zakresie dziesięciu. Najważniejszym celem jest rozwijanie myślenia matematycznego, czyli umiejętności rozwiązywania niestandardowych problemów oraz korzystanie z matematyki w życiu codziennym.
Prof. Edyta Gruszczyk-Kolczyńska, specjalistka od dziecięcej matematyki, wyróżnia 15 zakresów tematycznych, które powinny być kształtowane u dzieci. Aby uzyskać dobre efekty edukacyjne, należy przestrzegać podanej kolejności. To, co jest przedstawione w poprzednim rozdziale stanowi bowiem podstawę następnego.
Zakresy tematyczne, które powinny być kształtowane u dzieci, wg E. Gruszczyk-Kolczyńskiej:
1. Orientacja przestrzenna i porozumiewanie się z innymi – jest to przygotowanie dzieci do odczytywania i kodowania informacji graficznych na kartkach papieru. Dzięki temu łatwiej im rysować szlaczki, rozumieć sens pomiaru długości, a potem – już w edukacji szkolnej – posługiwać się planem i mapą.
2. Rytmy – czyli dostrzeganie prawidłowości w otaczającym świecie i korzystanie z nich w różnych sytuacjach, np. podczas liczenia i dostrzegania regularności systemu dziesiątkowego, w rozumieniu rytmicznej organizacji czasu, sensu pomiaru długości, pojemności i ciężaru.
3. Kształtowanie umiejętności liczenia – obejmuje liczenie na konkretnych przedmiotach, a także w pamięci.
4. Rachowanie – obejmuje dodawanie i odejmowanie poprzez przeliczanie konkretnych obiektów, rachowanie na palcach oraz w pamięci. Rachowanie to także doskonalenie intuicji mnożenia i dzielenia.
5. Przyczyna i skutek oraz przewidywanie tego, co też zdarzyć się może – dzięki temu dziecko lepiej zrozumie zmieniającą się rzeczywistość, skutki podejmowanych działań i decyzje dorosłych. Natomiast w działalności matematycznej – może precyzyjniej szacować, ustalać, czego jest więcej, jaki będzie wynik rachowania, układać i rozwiązywać zadania z treścią, itd.
6. Wspomaganie dzieci w precyzyjnym klasyfikowaniu w edukacji matematycznej – dzięki temu dzieciom łatwiej będzie tworzyć pojęcia w ramach wszystkich obszarów edukacji szkolnej. Jest to dobre wprowadzenie do nauki o zbiorach i ich elementach.
7. Wspomaganie rozwoju operacyjnego rozumowania – celem jest przygotowanie dziecka do zrozumienia pojęcia liczby naturalnej. Umiejętności te będą przydatne w szkole.
8. Układanie i rozwiązywanie zadań arytmetycznych – jest to wdrażanie dzieci do stosowania opanowanych już umiejętności rachunkowych w sytuacjach życiowych, czyli układanie i rozwiązywanie zadań z treścią.
9. Wprowadzanie dziecka w sens pomiaru długości – umiejętności przydatne w życiu codziennym oraz w szkole.
10. Mierzenie płynów – to ćwiczenia, które pomogą dziecku zrozumieć, że np. wody jest tyle samo, chociaż po przelaniu do innego naczynia wydaje się jej więcej lub mniej.
11. Zapoznanie dzieci z wagą i sensem ważenia – są to ćwiczenia bardzo lubiane przez dzieci, pomagają w rozumieniu sensu równości i nierówności.
12. Wprowadzanie dzieci w tajniki pomiaru czasu i osadzania wydarzeń w czasie – należy do najtrudniejszych zakresów matematycznego kształcenia dzieci, ponieważ czasu nie można zobaczyć ani dotknąć. To poznawanie takich pojęć, jak dzień, noc, tydzień, miesiąc, rok oraz pomiar czasu na zegarze.
13. Intuicje geometryczne – to kształtowanie pojęć geometrycznych.
14. Starsze przedszkolaki oraz mała, domowa ekonomia – zaznajamianie dzieci z umowną wartością pieniędzy oraz przybliżanie im reguł małej, domowej ekonomii. Dzięki temu dzieci będą przekonane o tym, że pieniądze dostaje się za pracę i trzeba nimi rozsądnie gospodarować.
15. Konstruowanie gier przez dzieci i dla dzieci – kształtuje odporność emocjonalną oraz przygotowuje dzieci do radzenia sobie w sytuacjach trudnych, nasyconych ujemnymi emocjami i wymagających wysiłku intelektualnego.
Zachęcam do zapoznania się z całą książką Pani Profesor:
Edyta Gruszczyk – Kolczyńska, Ewa Zielińska
„Dziecięca matematyka – dwadzieścia lat później”
Książka dla rodziców i nauczycieli starszych przedszkolaków
Znajdują się w niej, dokładnie opisane, konkretne ćwiczenia i zabawy, które możemy zastosować w domu w celu rozwijania kompetencji matematycznych dzieci. Wykorzystujmy każdą okazję, aby pobudzać dziecko do myślenia. Pamiętajmy, że mamy duży wpływ na umiejętności matematyczne dzieci i nie warto czekać, aż szkoła się nimi zajmie. Lepiej wykorzystać naturalną ciekawość i chłonność umysłu dziecka, bo przecież matematyka to wspaniała przygoda intelektualna, która towarzyszy nam przez całe życie.
M.J.
Strona główna
O nas
Grupy
Galeria
Kącik dla rodziców
Kontakt
© 2011 Publiczne Przedszkole Nr 1 we Frysztaku
Powered by Wordpress | Zaloguj się